ಕರ್ನಾಟಕ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಕಾಯ್ದೆ 1993ರಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ರಚನೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕೇಂದ್ರಿಕೃತ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕೆಳ ಹಂತವರೆವಿಗೂ ಅನುಷ್ಟಾನಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕರ್ನಾಟಕ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಕಾಯ್ದೆ 1993ಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಮೂರು ಹಂತ ಅಡಳಿತ ವಿಧಾನ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು, ಅಂದರೆ ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್, ತಾಲ್ಲುಕು ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತಾಲ್ಲೂಕು ಪಂಚಾಯತ್ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್. ಕಲಬುರಗಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತಿಯು 47 ಚುನಾಯಿತ ಜಿ.ಪಂ. ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಹಾಗೂ ಆಡಳಿತ ವಿಭಾಗಗಳು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಆಡಳಿತ ಶಾಖೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಶಾಖೆ, ಯೋಜನಾ ಶಾಖೆ, ಲೆಕ್ಕ ಪತ್ರ ಶಾಖೆ, ಮತ್ತು ಸಭಾ ಶಾಖೆಯ ಅಧಿಕಾರಿ / ಸಿಬ್ಬಂದಿ ವರ್ಗದವರಿಂದ ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ರಚನೆ: (ಸೆಕ್ಷನ್ 159 ಪುಟ ಸಂ.135 ).
- ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ನಲ್ಲಿ 47 ಚುನಾಯಿತ ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ಸದಸ್ಯರಿದ್ದು 47 ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಜಿಲ್ಲೆಯ ವಿವಿಧ ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ರಚನೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಚುನಾಯುತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಅವಧಿ 5 ವರ್ಷಗಳು
- ಜಿಲ್ಲೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಳಗೆ ಮತದಾರರೆಂದು ನೋಂದಾಯಿತರಾದ ರಾಜ್ಯ ಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರನ್ನು
- ಲೋಕಸಭೆಯ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನ ಸಭೆಯ ಯಾವ ಸದಸ್ಯರ ಚುನಾವಣೆ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಜಿಲ್ಲೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಳಗೆ ಇರುವುವೋ ಅಂಥ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಅಥವಾ ಸಮಗ್ರ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಸದಸ್ಯರುರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.
- ಜಿಲ್ಲೆಯ 7 ತಾಲ್ಲೂಕು ಪಂಚಾಯತಿಗಳ ಅಧ್ಯಕ್ಷರುಗಳು.
ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ಶೆಡ್ಲುಡ್ (Scheduled)III ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸಿದ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕು: ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಅಥವಾ ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರವು ವೇಳಾಪಟ್ಟಿ III ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸಿದ ಯಾವುದೇ ಕಾರ್ಯದ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಗಾಗಿ ಹಣವನ್ನು ಒದಗಿಸಿಕೊಡುತ್ತವೆ, ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ಇಂತಹ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ಸೂತ್ರಗಳು (1) ಅಥವಾ ಶೆಡ್ಲುಡ್ (Scheduled) ರಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಯಾವುದನ್ನೂ ತಡೆಹಿಡಿಯುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ, ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇದು ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ನಿಧಿಯನ್ನು ತನ್ನ ವಿಲೇವಾರಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ, ಅದರೊಳಗೆ ಸಮಂಜಸವಾದ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಅದರ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಪ್ರದೇಶ, ಕೆಳಗಿನ ವಿಷಯಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ, ಅಂದರೆ;
- ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಿತು ರೂಢಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಾರ, ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಜನರಿಗೆ ವಿಮಾರಕ್ಷಣೆ ನೀಡಲು ಇದರಿಂದ ಮಾತೃತ್ವ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆಯಿಂದ
- ಅಂತರ್ಜಾಲವನ್ನು ಪುನರ್ಭರ್ತಿಕಾರ್ಯ ರಚನೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟ ನೀರಿನ ಲಭ್ಯತೆ ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು
- ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸೀನ್ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ, ಸಾಕಷ್ಟು ಕುಡಿಯುವ ನೀರನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಬಾವಿಗಳ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ನೀರಾವರಿ ಕೊಳವೆಗಳ ಕೊರೆಯುವಿಕೆಯ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ,
- ಪ್ರತಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಣ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ರೇಖಾಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಸರ್ಕಾರ ನಿಗದಿಪಡಿಸಬಹುದು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷವೂ ಜಿಲ್ಲಾ ಯೋಜನೆ ಹಂಚಿಕೆ ಇಂತಹ ಶೇಕಡಾವಾರು ಕಡಿಮೆ ಖರ್ಚು
ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರತಿವೊಂದು ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಒಬ್ಬ ಅಧಿಕಾರಿಯನ್ನು ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತಿಯ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಕ ಮಾಡುವುದು. ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತಿಗಾಗಿ ಒಬ್ಬ ಮುಖ್ಯ ಲೆಕ್ಕಾಧಿಕಾರಿಗಳು, ಒಬ್ಬ ಮುಖ್ಯ ಯೋಜನಾಧಿಕಾರಿಗಳು, ಒಬ್ಬರು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು ಉಪ-ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಗಳು ಸಹ ನೇಮಕ ಮಾಡಿರುತ್ತಾರೆ ಇವರು ಎಲ್ಲರು ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಅಧೀನದಲ್ಲಿರುತ್ತಾರೆ ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಂತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ತಾಲ್ಲೂಕು ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಆಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ತಾಲ್ಲೂಕು ಮಟ್ಟದ ಆಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾಮಗಾರಿಗಳಿಗೆ ಸಹಕರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ವಿಭಾಗ : ಕರ್ನಾಟಕ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಆಕ್ಟ್ 1993 ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 196 (2) ನ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರವು ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯಿತಿಗೆ ಎರಡು ಉಪ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯನ್ನು ನೇಮಿಸಿದೆ. ಈ ಅಧಿನಿಯಮದ ಅಧಿನಿಯಮದ 197 ನೇ ಅಧಿನಿಯಮದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಲಾದ ಕರ್ತವ್ಯಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅಂತೆಯೇ ಉಪ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ (ಅಡ್ಮನ್) ಆಡಳಿತ ವಿಷಯಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಉಪ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ (ದೇವ್) ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಕರ್ನಾಟಕ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಆಕ್ಟ್ 1993 ರ ಪರಿಚ್ಛೇದ 186 ರ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿಂತಿರುವ ಸಮಿತಿಗಳ ಎಕ್ಸ್-ಆಫಿಸಿಯೋ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಗಳು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಲೆಕ್ಕ ವಿಭಾಗ : ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ಲೆಕ್ಕಪತ್ರ ನಿರ್ವಹಣೆಯು 1996ರ ಕರ್ನಾಟಕ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ (ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ಲೆಕ್ಕಪತ್ರ) ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿದೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ಲೆಕ್ಕಪತ್ರಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಮುಖ್ಯ ಲೆಕ್ಕಾಧಿಕಾರಿಗಳ ಮೇಲಿರುತ್ತದೆ.ಮುಖ್ಯ ಲೆಕ್ಕಾಧಿಕಾರಿಯು ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಕೆಳಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.ಅವರ ಕೆಳಗೆ ಲೆಕ್ಕಾಧಿಕಾರಿಗಳು, ಲೆಕ್ಕಾಧೀಕ್ಷಕರು ಮತ್ತಿತರ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಇರುತ್ತದೆ. ಮುಖ್ಯ ಲೆಕ್ಕಾಧಿಕಾರಿಗಳ ಅಧೀನದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಆಯವ್ಯಯ ಶಾಖೆ, ಅಭಿಪ್ರಾಯ ನೀಡಿಕೆ ಶಾಖೆ, ಆಂತರಿಕ ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧನಾ ಶಾಖೆ ಹಾಗೂ ಲೆಕ್ಕ ಸಂಕಲನ ಶಾಖೆಗಳು ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದು ಈ ಕೆಳಕಂಡಂತೆ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಯೋಜನಾ ವಿಭಾಗ :ಮುಖ್ಯ ಯೋಜನಾ ಅಧಿಕಾರಿಯ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ, ಈ ವಿಭಾಗವು ಕರಡು ವಾರ್ಷಿಕ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದು, ವಿಭಿನ್ನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳ ಯೋಜನೆ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ರಚಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನವನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್,( ಡಿ.ಆರ್.ಡಿ.ಎ ಶಾಖೆ) : ಯೋಜನಾ ನಿರ್ದೇಶಕರು ಡಿ.ಆರ್.ಡಿ.ಎ ಶಾಖೆಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಡಿ.ಆರ್.ಡಿ.ಎ ಶಾಖೆಯು ವಿವಿಧ ವಸತಿ ಯೋಜನೆಗಳಾದ ಆಶ್ರಯ , ಡಾ||ಅಂಬೇಡ್ಕರ್, ಇಂದಿರಾ ಆವಾಜ್ ಯೋಜನೆ , ಬಸವ ವಸತಿ ಯೋಜನೆಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನ. ಆಶ್ರಯ ನಿವೇಶನ ಯೋಜನೆಯ ಅನುಷ್ಠಾನ. ವಸತಿ ಯೋಜನೆಗಳಡಿ ಬರುವ ದೂರುಗಳ ಪರಿಶೀಲನೆ ಹಾಗೂ ಕ್ರಮ. ಎಸ್.ಜಿ.ಎಸ್.ವೈ ,ಸುವರ್ಣ ಗ್ರಾಮೋದಯ ಯೋಜನೆ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
